Wanneer je op zoek bent naar een specifieke softwareoplossing voor je bedrijf heb je vaak de keus tussen Open Source Software (OSS) en Closed Source Software (CSS). Die keuze is niet altijd eenvoudig. Elk type software heeft zijn eigen kenmerken, specialiteiten én voor- en nadelen. Daarom zetten we de belangrijkste verschillen voor je op een rij in deze blog.

Wat is Open Source Software?

Open Source Software kun je, vaak gratis, downloaden onder een licentieovereenkomst. De programmeur van deze software maakt gebruik van code die vrij beschikbaar is op het internet. Doordat OSS open is voor het publiek, wordt de software voortdurend bijgewerkt, verbeterd en uitgebreid naarmate meer mensen werken aan de verbetering ervan.
De licentieovereenkomst bepaalt daarbij of je de code mag bewerken en uitbreiden, of dat je er bijvoorbeeld een eigen commercieel product van mag maken.

Wat is Closed Source Software?

Closed Source Software is écht het tegenovergestelde van OSS. De software maakt gebruik van streng bewaakte code die in handen is van de leverancier of ontwikkelaar van de software. Niemand heeft toegang tot deze software en wijzigingen kunnen alleen gemaakt worden door de ontwikkelaar. Wanneer je kiest voor CSS is het goed je te realiseren dat je de software niet koopt, maar dat je betaalt voor een licentie om de software te gebruiken.

De vergelijking tussen OSS en CSS

Het kan best lastig zijn een gefundeerde keuze te maken tussen Open Source Software en Closed Source Software. Daarom helpen we je op vijf vlakken vast op weg met een vergelijking:

1. De beschikbaarheid van de code

Open Source Software betekent letterlijk “open broncode” en biedt je de kans om de broncode te wijzigen. Sterker nog: dat is zo’n beetje de bedoeling. Je kunt toevoegingen en aanpassingen doen om de software op maat voor jouw app te maken. De etiquette van de OSS community vraagt wel aan je dat je je wijzigingen of nieuwe functionaliteiten weer teruggeeft aan de community. Dat is één van de fundamenten van OSS en maakt het een zeer krachtig platform. Omdat wereldwijd een leger aan slimme ontwikkelaars bezig is om elkaars software te bekijken, controleren en verbeteren, worden de programma’s steeds uitgebreider, robuuster en beter. OSS wordt vooruit geduwd door de drang om de software zo goed mogelijk te maken.

Bij Closed Source Software is het tegenovergestelde waar: je kunt de broncode nooit zelf inzien of aanpassen. Dat is het eigendom van de maker of eigenaar die met de verkoop ervan geld wil verdienen. Die code wordt dus zwaar beschermd. Het aanpassen naar eigen behoefte en situatie is dus niet mogelijk. Dat betekent dat, als een bepaalde functionaliteit niet bestaat in het gekozen pakket, je afhankelijk bent van de ontwikkelaar van de software. Die maakt de software op maat voor jou, en dat is meestal een dure aangelegenheid. Een ander aandachtspunt is dat het koppelen of integreren van andere software aan een CSS-pakket lastig kan zijn. Als het er niet inzit, kan het niet zonder aanvullend maatwerk. Bij OSS kun je zelf de koppeling eraan (laten) toevoegen.

2. Gebruiksvriendelijkheid en documentatie

De meeste handleidingen voor Open Source Software zijn geschreven voor ontwikkelaars – niet voor de eindgebruiker. In de handleidingen wordt veel meer aandacht besteed aan hoe de code gebruikt wordt dan aan waarvoor. OSS gaat er dan ook vanuit dat je zelf met de software aan de slag gaat. Het is vaak een tussenstap op weg naar een complete en definitieve oplossing – niet klaar voor direct gebruik. Op fora vind je trouwens wel vaak aanwijzingen voor het gebruik van de software.

De meeste Closed Source Software wordt aangeboden als een kant-en-klare oplossing en beschikt daarom over een uitgebreid pakket van handleidingen. Dat zijn handleidingen voor installatie en beheer voor systeembeheerders, en gebruikersinstructies voor eindgebruikers van de software.

3. De ondersteuning bij Open Source en Closed Source Software

Wanneer je gaat vergelijken in ondersteuning, komt Closed Source Software vaak als winnaar uit de bus. Dat is logisch omdat doel en gebruik van de software vaststaan. Dat maakt het makkelijk. Ook zijn de leveranciers commerciële bedrijven die de middelen hebben om een goede service te bieden. Zij hebben meestal de mogelijkheid om contact op te nemen met een support-afdeling, die vaak binnen een werkdag antwoord geeft op jouw vraag. Die antwoorden moeten goed georganiseerd en gedocumenteerd zijn en aansluiten op het kennisniveau van de vraagsteller. Vaak heb je verschillende support-afdelingen voor technische support en ondersteuning bij beveiliging. Daar betaal je dan natuurlijk wel voor.

De meeste Open Source Software-pakketten hebben deze optie niet. Ook logisch: de uiteindelijke toepassing staat niet vast, dus de mogelijke vragen kunnen echt over van alles gaan. En er is geen grote zakelijke speler die de service kan organiseren. Ben je zelf developer moet je dus het internet op voor een antwoord op je vraag: in eerder geschreven artikelen of op fora. Daarnaast kun je vaak ook bij je implementatiepartner aankloppen met vragen. Dat laatste geldt met name voor gebruikers van de software.

4. De beveiliging van Closed Source en Open Source Software

Over de beveiliging van beide typen software zijn de meningen verdeeld.

Het grootste voordeel van Open Source Software, dat de code vrij beschikbaar is, is ook een risico. Een hacker kan namelijk ook de code afspeuren naar zwakke plekken in de software en hier gebruik van maken. Dat verhoogt de security risico’s van OSS. Daar staat tegenover dat een actieve community zwakke code ook kan repareren, upgraden en testen. Bij bepaalde OSS systemen worden er zelfs beloningen uitgereikt voor het opsporen en herstellen van gaten in de code.

De risico’s bij Closed Source Software lijken op het eerste gezicht kleiner: de code is namelijk alleen beschikbaar voor de ontwikkelaars van het pakket. Dat wil echter niet zeggen dat de software veilig is. De ervaring leert ons bijna iedere dag dat ook in CSS zwakke plekken in de code kunnen zitten. Dan moet je er als afnemer maar op vertrouwen dat de ontwikkelaar het gat snel repareert.

5. Het prijskaartje van de software

Vaak zijn Open Source oplossingen gratis. Maar dit is niet altijd het geval: het is afhankelijk van de licentie en waarvoor je de software in wilt zetten. Daarnaast bieden bedrijven zoals RedHat de broncode aan met een subscriptie. De code is dan gratis beschikbaar en je kunt er ook mee aan de slag voor testdoeleinden. Maar zodra je de software in je productie-omgeving wilt gebruiken, moet je een subscriptie afsluiten. Deze subscriptie bied je naast gebruik ook het recht op support en updates. Daarnaast betaal je uiteraard voor implementatie van de OSS in je app door je leverancier.

Voor Closed Source Software betaal je altijd. Hoeveel dat is, is afhankelijk van de complexiteit van de software. Om te beoordelen of de software wel geschikt is voor jouw plannen, kun je vaak wel een gratis test doen met de software. Vaak is dit een week of een maand. Daarna verloopt de testlicentie en moet je om verder te kunnen toch echt de software ‘kopen’.

Wat zijn de voor- en nadelen van Closed Source Software?

Voordelen: De grootste voordelen van CSS zijn de kwaliteit en snelheid van de ondersteuning en de beveiliging.

Nadelen: De kosten voor CSS kunnen behoorlijk oplopen. Je betaalt meestal een basisbedrag en daarnaast ook nog kosten voor licenties en ondersteuning. Ook het feit dat alleen de ontwikkelaars van de leverancier de code kunnen wijzigen, is vaak een nadeel. Het betekent namelijk dat je de software met al zijn beperkingen moet accepteren – of flink bijbetalen voor maatwerk. Vaak leidt dat tot het aanpassen van bedrijfsprocessen aan de software in plaats van dat de software die bedrijfsprocessen vergemakkelijkt en efficiënter maakt. Houd er ook rekening mee dat je de software meestal niet koopt maar betaalt voor het gebruik ervan.

En de voor- en nadelen van Open Source Software?

Voordelen: Eén van de belangrijkste voordelen van OSS is dat open source software op zichzelf goedkoper is, ook al zijn er natuurlijk wel kosten verbonden aan het opleiden van personeel en het verbeteren van de software. Bovendien biedt open-source software een hoge mate van flexibiliteit. Wanneer er een grote en actieve community is, wordt de software goed onderhouden.

Nadelen: Het grootste nadeel van OSS is het gebrek aan centrale en gecontroleerde beveiliging. Dit is echter niet altijd het geval: bedrijven als bijvoorbeeld RedHat houden wel toezicht op de ontwikkeling van de software en bieden ook support. Het is dus belangrijk dat je goed onderzoek doet of laat doen voordat je kiest voor een specifiek pakket.